У маляўнічым сасновым боры базы «Вярбкі» 25 ліпеня адбылася сакральная падзея свету керамікі — абпал агнявой скульптуры «Бабруйская дзяучына» ў рамках XIX Міжнароднага пленэра «Арт-Жыжаль». З 2003 года гэтая ініцыятыва ператварылася ў культурную традыцыю Бабруйска, збіраючы мастакоў і гледачоў з усяго свету.

Назва пленэра паходзіць ад імя Жыжаля — бога падземнага агню ў беларускай міфалогіі, што ідэальна адлюстроўвае сутнасць керамічнага мастацтва: агонь ператварае гліну ў творы. Заснавальнік пленэра — славуты беларускі кераміст Валерый Аркадзьевіч Калтыгін, які застаецца яго нязменным кіраўніком. З 2003 года ў мерапрыемстве ўдзельнічалі звыш 160 майстроў з 27 краін (Азербайджан, Бразілія, Японія, ЗША і інш.). З 2017 года пленэр праводзіцца ў фармаце біенале, што робіць яго чаканай падзеяй.

З 10 па 30 ліпеня на базе «Вярбкі» працавалі 21 мастак з Беларусі, Расіі, Казахстана, Малдовы, Егіпта і Турцыі. Удзельнікі стваралі кераміку, выкарыстоўваючы розныя тэхнікі: ручную і ганчарную фармоўку, дымленне, рэдукцыю, частковае глазураванне і саляна-содавы абпал (тэмпература 980–1250°C). Штодзённыя прэзентацыі дазволілі майстрам дзяліцца вопытам.

Абпал двухметровай скульптуры Валерыя Калтыгіна — вобраза бабруйскай дзяўчыны — пачаўся а 22:00. Відовішча, дзе полымя ахапіла фігуру, стала сімбіёзам перфомансу, старажытных рытуалаў і сучаснага мастацтва. Гледачы назіралі, як мастакі сумесна рыхтавалі печ. Па словах аўтара, гэта ўвасабленне «філасофіі зямлі, завершанай агнём».

«Арт-Жыжаль» — платформа культурнага абмену: егіпцянін Мухамед Халіль і казашка Індзіра Узбекова ўпляталі ў творы нацыянальныя матывы. Выніковая выстава «Кераміка жывога агню» адкрыецца 29 ліпеня ў Бабруйскім мастацкім музеі, а пазней паедзе ў Мінск. Экспазіцыя прадставіць работы з розных гадоў, выкананыя ў унікальных тэхніках.

Валерый Калтыгін, узнагароджаны медалём Францыска Скарыны (2015), кажа: «Кераміка — гэта космас», падкрэсліваючы бясконцасць магчымасцяў гліны і агню. Калі полымя ахапіла «Бабруйскую дзяучыну», ноч напоўнілася цудам і яднаннем. Гледачы стаялі ў маўклівым пакланенні, іх твары асвятляліся агнём. Гэта быў момант, калі людзі зблізіліся праз мову мастацтва.

Цяпер скульптура — сведка начы, калі гліна, агонь і сэрцы спляліся ў адзінае цэлае. Хтосьці пранясе ўспаміны, каб расказаць сябрам, а хтосьці захоча ўбачыць усё на ўласныя вочы. У гэтым — галоўная магія «Арт-Жыжаля»: яна не сканчаецца, а жыве ў нас.